استرس جنسی

استرس جنسی؛ ترس از برقراری رابطة جنسی با همسر.

استرس جنسی یکی از مشکلات زناشویی است که باعث ترس فرد از برقراری رابطة جنسی با همسر خود می‌شود. این نوع استرس بر عملکرد افراد در رابطة زناشویی اثر می‌گذارد و برای حفظ استحکام خانواده دارای اهمیت است. ورزش، افزایش ذهن‌آگاهی، بیان نیازهای خود به همسر، افزایش اعتمادبه‌نفس و افزایش اطلاعات در زمینة جنسی از جمله راه‌های کاهش استرس جنسی محسوب می‌شود. مراجعه به پزشک و استفاده از دارودرمانی یا انواع روش‌های روان‌شناختی به درمان استرس جنسی کمک می‌کند.

مفهوم‌شناسی

استرس جنسی مترادف با اضطراب جنسی است و در دستة استرس‌های مربوط به عملکرد قرار می‌گیرد.<ref>«اضطراب جنسی/ شناسایی عوامل و درمان استرس در رابطة جنسی»، وب‌سایت حال.</ref> استرس جنسی یکی از مشکلات شایع جنسی<ref>«اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref> و به‌معنای ترس شدید از برقراری رابطة جنسی است و می‌تواند از نظر روانی، عاطفی و فیزیولوژیکی فرد را تحت تأثیر قرار ‌دهد.<ref>«اضطراب جنسی/ شناسایی عوامل و درمان استرس در رابطة جنسی»، وب‌سایت حال.</ref>

اهمیت بحث استرس جنسی

مهم‎ترین نشانة اضطراب جنسی اجتناب از برقراری رابطة جنسی است.<ref>رادمنش، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده.</ref> ترس از اینکه فرد نتواند شریک خود را در رابطة زناشویی راضی کند، موجب انزال زودرس، ناتوانی در ارگاسم و بی‌میلی نسبت به رابطة جنسی می‌شود.<ref>«اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref> نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که اضطراب جنسی باعث کاهش عملکرد جنسی می‌شود<ref>همتی و دیگران، «پیش‌بینی اضطراب جنسی زنان در آستانة ازدواج بر اساس دانش و نگرش جنسی»، 1399ش، ص114.</ref> و بر کیفیت ارتباط زناشویی اثر می‌گذارد.<ref>«اضطراب جنسی چیست و چه راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد؟»، وب‌سایت گپچه.</ref> به‌دلیل اهمیت نهاد خانواده، حفظ عملکرد مثبت آن و جلوگیری از مشکلات زناشویی توجه به بحث استرس جنسی بسیار مهم است.  بهبود رابطة جنسی بین زوجین باعث افزایش سلامت روانی و عاطفی، کاهش اختلافات خانوادگی و طلاق می‌شود.<ref>همتی و دیگران، «پیش‌بینی اضطراب جنسی زنان در آستانة ازدواج بر اساس دانش و نگرش جنسی»، 1399ش، ص115 و 116.</ref> پژوهش‌ها نشان می‌دهد که 44درصد اختلافات زناشویی به‌دلیل وجود مشکل در رابطة جنسی است و حل‌شدن مشکلات زوجین در این زمینه موجب کم‌شدن مشکلات خانوادگی و به‌دنبال آن تحکیم بنیان خانواده می‌شود. تأکید دین اسلام بر ارضای صحیح نیازهای جنسی زن و مرد نیز به‌دلیل نقشی است که در حفظ کانون خانواده دارد.<ref>«روابط جنسی همسران و نقش آن در سلامت خانواده»، وب‌سایت راسخون.</ref>

تفاوت استرس جنسی در زنان و مردان

استرس جنسی در هر دو جنس زن و مرد می‌تواند ایجاد شود؛<ref>«اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref> اما در مردان بیشتر به‌دلیل نگرانی در مورد عملکرد خود در رابطه و در زنان بیشتر به‌دلیل نگرانی در مورد رضایت همسر است.<ref>رادمنش، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده.</ref> در خانم‌ها استرس جنسی بیشتر به‌صورت بی‌میلی به برقراری رابطة زناشویی، مشکل در برانگیختگی و رسیدن به ارگاسم است؛ اما در آقایان استرس جنسی معمولاً در نعوظ و حفظ آن و زودانزالی بروز پیدا می‌کند.<ref>«اضطراب جنسی چیست؟»، وب‌سایت روان آرام.</ref>

انواع استرس جنسی

اضطراب جنسی به‌شکل‌های متفاوتی خود را نشان می‌دهد که در زیر به آن اشاره می‌شود:

1- افکار منفی دربارة رابطة زناشویی؛

2-احساس نگرانی شدید با فکرکردن به رابطة زناشویی؛

3-نگرانی دربارة نرسیدن به ارگاسم و ناتوانی در رساندن همسر به ارگاسم؛

4-کاهش میل جنسی برای برقراری رابطة جنسی.<ref>شهدوست، «اضطراب جنسی چیست؛ وقتی لذت و نگرانی درهم می‌پیچند»، وب‌سایت دکتردکتر.</ref>

نشانه‌های استرس جنسی

زودانزالی و مشکل در نعوظ؛

عرق‌کردن، لرزش و تنگی نفس در هنگام رابطه؛

بی‌میلی نسبت به رابطة جنسی؛

احساس درد در هنگام رابطه و بالارفتن ضربان قلب؛

خشکی واژن.<ref>«اضطراب جنسی را چطور کاهش دهیم»، وب‌سایت آواژه.</ref>

دلایل استرس جنسی

- افکار منفی در مورد ناتوانی در راضی‌کردن همسر؛

-نگرانی درباره ظاهر بدن مانند وزن؛

-وجود اختلاف در رابطة زناشویی؛<ref>«اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref>

-وجود انتظارات غیرواقعی از رابطة جنسی و توانایی‌های خود در اثر تماشای فیلم‌های نامناسب؛

-افزایش سن، مصرف مواد مخدر و الکل و مبتلاشدن به بعضی از بیماری‌ها؛<ref>«اضطراب جنسی/ شناسایی عوامل و درمان استرس در رابطة جنسی»، وب‌سایت حال.</ref>

-فشار روانی ناشی از مسائل مختلف زندگی؛<ref>«اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref>

-تجربیات ناخوشایند مربوط به گذشته<ref>رادمنش، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده.</ref> مانند تجربه تجاوز یا سوءاستفاده؛<ref>«اضطراب جنسی چیست»، وب‌سایت روان آرام.</ref>

-اضطراب در مورد نرسیدن به ارگاسم، زودانزالی یا انزال دیررس؛<ref>رادمنش، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده.</ref>

-ناسازگاری با همسر و ترس از صمیمیت.<ref>«اضطراب جنسی چیست»، وب‌سایت روان آرام.</ref>

تأثیر ترشح آدرنالین بر رابطة زناشویی

استرس باعث آزادشدن یک ماده شیمیایی به‌صورت خودکار در بدن به نام آدرنالین می‌شود. ترشح این ماده در زمان رابطة جنسی باعث اضطراب در فرد شده و بر رابطة زناشویی تأثیر بسیار منفی دارد.<ref>«اضطراب جنسی و راه‌های درمان اضطراب جنسی»، وب‌سایت بیتوته.</ref>

ارتباط بین استرس جنسی و مصرف مواد مخدر و الکل

بعضی از افراد برای جلوگیری از اضطراب جنسی به مصرف الکل روی می‌آورند؛ درحالی که بیشتر مصرف‌کنندگان الکل دچار اضطراب و فوبیا هستند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی بر سیستم عصبی و مغز افراد تأثیر منفی دارد و مصرف طولانی‌مدت الکل باعث کاهش تولید دوپامین در مغز می‌شود. از جمله پیامدهای مصرف الکل می‌توان به اختلالات خلقی مانند افسردگی، اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال اضطراب، فلج مغزی و خودکشی اشاره کرد.<ref>«شراب و الکل چه بلایی بر مغز و سیستم عصبی می‌آورند؟ اثر الکل بر مغز»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref> همچنین مصرف مواد مخدر باعث کاهش میل جنسی در مردان می‌شود.<ref>«علائم و درمان کاهش میل جنسی چیست؟»، وب‌سایت دکترتو.</ref> از نگاه دین اسلام نیز مصرف مواد مخدر و مشروبات الکی به‌دلیل آثار و پیامدهای مخربی که دارد حرام است و مراجع تقلید با در نظر گرفتن ضررهای فراوان جسمی و روحی این مواد، مصرف آن را تحریم کرده‌اند.<ref>هدهدی، «استفاده از مواد مخدر حرام است؟»، وب‌سایت تبیان.</ref>

پیامدهای استرس جنسی

داشتن استرس در هنگام رابطة جنسی باعث می‌شود که فرد نتواند از رابطه لذت ببرد.<ref>«اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref> این نوع استرس از لحاظ روانی و جسمی بر فرد تأثیر می‌گذارد.<ref>رادمنش، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده.</ref> رابطة جنسی فراتر از یک واکنش جسمی است و ارتباط زیادی با احساسات و طرز فکر افراد دارد. زمانی که فرد اضطراب داشته باشد، تمرکز روی ارتباط جنسی بسیار سخت خواهد شد و بر توانایی تحریک جنسی فرد نیز اثرگذار است.<ref>«اضطراب جنسی و راه‌های درمان اضطراب جنسی»، وب‌سایت بیتوته.</ref> بی‌توجهی نسبت به مسائل جنسی باعث کاهش اعتمادبه‌نفس، زیادشدن اختلافات زناشویی، افسردگی، افزایش خشونت‌های خانوادگی و بالارفتن آمار طلاق خواهد شد.<ref>یوسف‌زاده و دیگران، «بررسی تأثیر آموزش‌های جنسی مبتنی بر آموزه‌های دینی بر سازگاری زناشویی زنان متأهل»، 1392ش، ص11.</ref>

رفتار جنسی مطلوب و نقش آن در کاهش استرس

رفتار جنسی مطلوب بین زوجین یکی از عوامل اصلی رضایت زناشویی و در نتیجه کاهش استرس و تحکیم بنیان خانواده است. در ادامه به دلایل ایجاد رفتار جنسی مطلوب اشاره خواهد شد:

1-رضایت زوجین در انتخاب یکدیگر؛ رفتار جنسی مطلوب در زندگی مشترک زمانی تحقق می‌یابد که زن و مرد به ازدواج با یکدیگر راضی باشند و ازدواج بدون اکراه و اجبار صورت گرفته باشد.

2-احترام و محبت متقابل؛ برای ایجاد یک رابطة جنسی سالم باید روابط زن و مرد بر اساس محبت و احترام متقابل باشد.

3-پرهیز از حیای منفی؛ اگر مشکلی در ارتباط جنسی زن و مرد وجود داشته باشد، باید با گفت‌وگو با یکدیگر آن را حل کنند و شرم و حیا در این مورد معنا ندارد.

4-تفاهم بین زوجین در رابطة جنسی؛ زن و مرد باید قبل از برقراری رابطة جنسی خود را از نظر روانی آماده کنند و در مورد نحوة ارضای نیاز جنسی با یکدیگر به توافق برسند.

5-رعایت اخلاق جنسی؛ در رابطة جنسی زوجین باید به اصول اخلاقی پایبند باشند و حتی اگر در رابطة زناشویی به‌طور کامل نیازشان ارضا نشد، با کنترل احساسات منفی خود از ابراز خشم به همسر پرهیز کنند.<ref>کجباف، «رفتارشناسی جنسی در اندیشه دینی»، وب‌سایت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.</ref>

روش‌های غلبه بر استرس جنسی

برای کاهش استرس جنسی راه‌های مختلفی وجود دارد که در زیر به مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود:

راهکارهای غلبه بر استرس جنسی در مردان

-مراقبت از بدن و حل مشکلات مربوط به نعوظ؛

-پایین‌آوردن انتظارات خود از رابطة جنسی؛

-نوشتن احساسات ناخوشایند دربارة رابطة جنسی.

راهکارهای غلبه بر استرس جنسی در زنان

-داشتن رابطة جنسی ایمن با رعایت اقدامات احتیاطی؛

-مقایسه‌نکردن خود با دیگران؛

-مشخص‌کردن هدف خود از رابطة جنسی و توانایی نه گفتن.

راهکارهای غلبه بر استرس جنسی مشترک بین هر دو جنس

-متمرکز شدن بر کسب لذت از رابطة جنسی و پرت‌کردن حواس خود؛

-رویارویی با ترس از رابطة جنسی و شناسایی دلایل اصلی این ترس و تلاش برای یافتن راه‌حل برای آن؛<ref>«13راهکار برای درمان ترس از رابطة جنسی در زنان و مردان»، وب‌سایت آویژه.</ref>

-صمیمیت با همسر و تحت فشار قرار ندادن او برای برقراری رابطه؛

-ورزش<ref>«اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref> و بالابردن ذهن‌آگاهی خود؛

-داشتن رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم؛

-بیان‌ نیازها و ترس خود از رابطة جنسی به همسر؛<ref>رادمنش، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده.</ref>

-صحبت با مشاور؛

-امتحان‌کردن راه‌های دیگر برای ایجاد صمیمیت با همسر غیر از رابطة جنسی؛

-سخت‌گیرنبودن نسبت به ظاهر و توانایی خود در ارتباط زناشویی؛<ref>«چه چیزهایی موجب اضطراب جنسی می‌‌شود؟»، وب‌سایت دکتر پیمان صالحی.</ref>

-افزایش اعتمادبه‌نفس خود؛<ref>«تأثیر استرس بر رابطة جنسی شما»، وب‌سایت کامش.</ref>

-افزایش اطلاعات خود در زمینة جنسی.<ref>همتی و دیگران، «پیش‌بینی اضطراب جنسی زنان در آستانة ازدواج بر اساس دانش و نگرش جنسی»، 1399ش، ص114.</ref>

تأثیر باورهای مذهبی بر کاهش استرس جنسی

اعتقادات مذهبی با سلامت روان افراد ارتباط دارد و باعث کاهش استرس می‌شود.<ref>«تأثیر دین‌داری بر کنترل استرس»، خبرگزاری دانشجویان ایران.</ref> نتایج تحقیقات نشان می‌دهد هرچه اعتقادات مذهبی فرد قوی‌تر باشد، رضایت از زندگی زناشویی بالاتر و استرس زناشویی کمتر می‌شود. دین‌داری و باور به عدالت خدا باعث می‌شود فرد با اضطراب و مشکلات زندگی آسان‌تر کنار بیاید و استرس در موقعیت‌های مختلف زندگی کاهش پیدا کند.<ref>بهزادپور و دیگران، «نقش دین‌داری و تاب‌آوری در پیش‌بینی استرس زناشویی مادران دارای فرزند پسر با اختلال نارسایی توجه بیش‌فعالی»، 1394ش، ص74 و 81 و 82.</ref> اعتقادات مذهبی باعث کاهش فشارهای روانی، انعطاف‌پذیر بودن در درگیری‌های خانوادگی و حل اختلافات زناشویی می‌شود و ارتباط با خدا کمبود ایجاد شده بر اثر عدم ارضای بعضی از نیازهایی که زوجین نتوانستند برای هم برآورده کنند را جبران می‌کند.<ref>یوسف‌زاده و دیگران، «بررسی تأثیر آموزش‌های جنسی مبتنی بر آموزه‌های دینی بر سازگاری زناشویی زنان متأهل»، 1392ش، ص16.</ref>

درمان استرس جنسی

به‌طور کلی دو نوع درمان عمده برای استرس جنسی وجود دارد؛ دارودرمانی و درمان روان‌شناختی.

دارودرمانی؛ تا زمانی که عامل اصلی اضطراب جنسی مشخص نشود، نمی‌توان به‌درستی آن را درمان کرد.<ref>«اضطراب جنسی/ شناسایی عوامل و درمان استرس در رابطة جنسی»، وب‌سایت حال.</ref> اگر استرس جنسی به‌دلیل مشکلات مربوط به نعوظ یا انزال زودرس باشد، پزشک می‌تواند برای درمان آن دارو تجویز کند. انواع داروهای مؤثر برای درمان استرس جنسی عبارتند از: آنتی‌دپرسانت، ضداضطراب‌ها و انواع داروهای مهارکننده برای درمان انزال زودرس و اختلال نعوظ.<ref>رادمنش، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده.</ref> درمان‌های هورمونی برای خشکی واژن در خانم‌ها نیز در صورت لزوم توسط پزشک تجویز می‌شود.

درمان روان‌شناختی؛ درمان روان‌شناختی بر آموزش رفتاری به زوجین متمرکز است<ref>«اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24.</ref> و شامل مواردی مانند زوج‌درمانی، درمان تفکر مثبت و درمان توجه متمرکز است.<ref>رادمنش، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده.</ref>

درمان استرس جنسی در طب سنتی

برای درمان اختلال نعوظ و زودانزالی که استرس جنسی یکی از دلایل ایجاد آن است، مصرف پودر زنجبیل و دم‌کرده چوب دارچین مفید است. ترکیب جوانۀ ‌گندم، روغن زیتون، عسل و لیموترش نیز به درمان انزال زودرس کمک می‌کند. مصرف روزانه یک قاشق مرباخوری اسپند به‌صورت ناشتا، زالودرمانی، خوردن غذاهای سالم، کم‌کردن مصرف نمک و ادویه‌های ضد نفخ مانند زیره و نعناع و استفاده از روغن‌های سالم مانند زیتون و کنجد از جمله راه‌هایی است که به بهبود نعوظ کمک می‌کند. ماساژ کمر با روغن‌های گیاهی، قرص کمر و انجام بادکش از راهکارهای موضعی برای درمان زودانزالی و نعوظ در طب سنتی است.<ref>«نسخه‌های طب سنتی برای تقویت نعوظ»، وب‌سایت مرهم طب.</ref>

پانویس

<references />

منابع

• «13 راهکار برای درمان ترس از رابطة جنسی در زنان و مردان»، وب‌سایت آویژه، تاریخ درج مطلب: 2 فروردین 1401ش.
• «اضطراب جنسی چیست و چه راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد؟»، وب‌سایت گپچه، تاریخ بازدید: 24 فروردین 1403ش.
• «اضطراب جنسی چیست؟ درمان ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت پذیرش 24، تاریخ درج مطلب: 24 اسفند 1400ش.
• «اضطراب جنسی چیست»، وب‌سایت روان آرام، تاریخ درج مطلب: 25 دی 1402ش.
• «اضطراب جنسی را چطور کاهش دهیم»، وب‌سایت آواژه، تاریخ بازدید: 24 فروردین 1403ش.
• «اضطراب جنسی و راه‌های درمان اضطراب جنسی»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 24 فروردین 1403ش.
• «اضطراب جنسی/ شناسایی عوامل و درمان استرس در رابطة جنسی»، وب‌سایت حال، تاریخ درج مطلب: 23 اسفند 1403ش.
• بهزادپور، سمانه و دیگران، «نقش دین‌داری و تاب‌آوری در پیش‌بینی استرس زناشویی مادران دارای فرزند پسر با اختلال نارسایی توجه بیش‌فعالی»، فصلنامة افراد استثنایی، دوره 5، شماره 18، 1394ش.
• «تأثیر استرس بر رابطة جنسی شما»، وب‌سایت کامش، تاریخ درج مطلب: 7 اردیبهشت 1398ش.
• «تأثیر دین‌داری بر کنترل استرس»، خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ درج مطلب: 29 آبان 1400ش.
• «چه چیزهایی موجب اضطراب جنسی می‌‌شود؟»، وب‌سایت دکتر پیمان صالحی، تاریخ بازدید: 10 فروردین 1403ش.
• رادمنش، دریا، «اضطراب جنسی چیست؟ 7 راهکار برای غلبه بر ترس از رابطة زناشویی»، وب‌سایت درمانکده، تاریخ بازدید: 10 فروردین 1403ش.
• «روابط جنسی همسران و نقش آن در سلامت خانواده»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 4 مهر 1397ش.
• «شراب و الکل چه بلایی بر مغز و سیستم عصبی می‌آورند؟ اثر الکل بر مغز»، وب‌سایت پذیرش 24، تاریخ درج مطلب: 11 مهر 1401ش.
• شهدوست، نیلوفر، «اضطراب جنسی چیست؛ وقتی لذت و نگرانی درهم می‌پیچند»، وب‌سایت دکتردکتر، تاریخ درج مطلب: 11 آذر 1402ش.
• «علائم و درمان کاهش میل جنسی چیست؟»، وب‌سایت دکترتو، تاریخ درج مطلب: 1 شهریور 1402ش.
• کجباف، محمدباقر، «رفتارشناسی جنسی در اندیشه دینی»، وب‌سایت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تاریخ بازدید: 7 اردیبهشت 1403ش.
• «نسخه‌های طب سنتی برای تقویت نعوظ»، وب‌سایت مرهم طب، تاریخ بازدید: 5 اردیبهشت 1403ش.
• هدهدی، مهری، «استفاده از مواد مخدر حرام است؟»، وب‌سایت تبیان، تاریخ درج مطلب: 29 آذر 1402ش.
• همتی، لعیا و دیگران، «پیش‌بینی اضطراب جنسی زنان در آستانة ازدواج بر اساس دانش و نگرش جنسی»، نشریه آموزش و سلامت جامعه، دوره 7، شماره 2، 1399ش.
• یوسف‌زاده، صدیقه و دیگران، «بررسی تأثیر آموزش‌های جنسی مبتنی بر آموزه‌های دینی بر سازگاری زناشویی زنان متأهل»، مجلة زنان مامایی و نازایی ایران، دوره 16، شماره 84، 1392ش.