بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:پوشاک-ساسانیان.jpg|بندانگشتی|475x475پیکسل|پیراهن نوع اول مربوط به دوره ساسانیان]] | |||
<big>'''پوشاک مردان در دوران ساسانیان؛'''</big> تن‌پوش مردان ایران در دورة ساسانیان. | <big>'''پوشاک مردان در دوران ساسانیان؛'''</big> تن‌پوش مردان ایران در دورة ساسانیان. | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۵: | ||
====ج) نوع سوم==== | ====ج) نوع سوم==== | ||
دامن این مدل پیراهن‌ها به‌صورت نیم‌دایره با انحنایی رو به پایین است. پهلوی این مدل پیراهن چاک‌دار بوده و قسمت پایین و پهلوهای آن به‌وسیلة نوارهایی تزیین شده است. صحنة مرد سوار بر فیل در نقش‌برجسته طاق بستان و نقش همراهان خسرو انوشیروان روی بشقاب نقره‌ای این مدل تونیک را نشان می‌دهد.<ref>غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1384ش، ص219.</ref> | دامن این مدل پیراهن‌ها به‌صورت نیم‌دایره با انحنایی رو به پایین است. پهلوی این مدل پیراهن چاک‌دار بوده و قسمت پایین و پهلوهای آن به‌وسیلة نوارهایی تزیین شده است. صحنة مرد سوار بر فیل در نقش‌برجسته طاق بستان و نقش همراهان خسرو انوشیروان روی بشقاب نقره‌ای این مدل تونیک را نشان می‌دهد.<ref>غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1384ش، ص219.</ref> | ||
====د) نوع چهارم==== | ====د) نوع چهارم==== | ||
[[پرونده:پوشاک-ساسانیان1.jpg|بندانگشتی|315x315پیکسل|پیراهن نوع پنجم]] | |||
دامن این پیراهن نیز همانند پیراهن نوع سوم، به‌شکل نیم‌دایره با انحنایی رو به پایین و تزیین‌دار است و تنها تفاوت آن در نوع برش پیراهن‌ها است. در این مدل پیراهن، برخلاف مدل قبلی که برشی خطی، ساده و بلند دارد، دارای برشی منحنی، نیم‌دایره و کوتاه است و شاهان و بزرگان از آن استفاده می‌کردند.<ref> [https://research.iaun.ac.ir/pd/mojabi/pdfs/UploadFile_1394.pdf مجابی، «لباس نبرد اشکانیان»، وب‌سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، ص6 و 7.]</ref> این مدل تونیک را می‌توان در نقش‌برجستة مردان ساسانی در نقش رجب، جام خسرو یکم (تاس سلیمان) و همچنین نقش انوشیروان روی بشقاب نقره‌ای مشاهده کرد.<ref>غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1384ش، ص220.</ref> | دامن این پیراهن نیز همانند پیراهن نوع سوم، به‌شکل نیم‌دایره با انحنایی رو به پایین و تزیین‌دار است و تنها تفاوت آن در نوع برش پیراهن‌ها است. در این مدل پیراهن، برخلاف مدل قبلی که برشی خطی، ساده و بلند دارد، دارای برشی منحنی، نیم‌دایره و کوتاه است و شاهان و بزرگان از آن استفاده می‌کردند.<ref> [https://research.iaun.ac.ir/pd/mojabi/pdfs/UploadFile_1394.pdf مجابی، «لباس نبرد اشکانیان»، وب‌سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، ص6 و 7.]</ref> این مدل تونیک را می‌توان در نقش‌برجستة مردان ساسانی در نقش رجب، جام خسرو یکم (تاس سلیمان) و همچنین نقش انوشیروان روی بشقاب نقره‌ای مشاهده کرد.<ref>غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1384ش، ص220.</ref> | ||
====ه) نوع پنجم==== | ====ه) نوع پنجم==== | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۱: | ||
قدیمی‌ترین سرپوش دورة ساسانی مربوط به پاپک، پدر اردشیر است. روی تاج او، برگ بزرگی به‌همراه نوار پهنی که از پشت سر او آویزان شده است، دیده می‌شود.<ref>شهشهانی، تاریخچۀ پوشش سر در ایران، 1374ش، ص55.</ref> | قدیمی‌ترین سرپوش دورة ساسانی مربوط به پاپک، پدر اردشیر است. روی تاج او، برگ بزرگی به‌همراه نوار پهنی که از پشت سر او آویزان شده است، دیده می‌شود.<ref>شهشهانی، تاریخچۀ پوشش سر در ایران، 1374ش، ص55.</ref> | ||
==پوشش پا== | ==پوشش پا== | ||
[[پرونده:پوشاک-ساسانیان3.jpg|بندانگشتی|260x260پیکسل|کفش مردان ساسانی]] | |||
مردان ساسانی از دو نوع کفش استفاده می‌کردند: | مردان ساسانی از دو نوع کفش استفاده می‌کردند: | ||
===نوع اول=== | ===نوع اول=== | ||
کفشی ساده، ساق کوتاه که همانند گالش‌های امروزی تنها مچ پا را می‌پوشاند و متناسب با مقام فرد پوشنده، روی آن با نوارها و سنگ‌های قیمتی تزیین می‌شد. دو نوار تزیینی به‌صورت عمود بر هم، روی کفش دوخته می‌شد که یکی از این نوارها از دهانة کفش تا سر پنجه‌ها قرار داشت و دیگری از پهلوی راست به‌طرف پهلوی چپ رفته و رو یا زیر نوار اولی نصب می‌شد.<ref>غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1384ش، ص229.</ref> این نوع کفش در نقوش تنگ چوگان در پای سپاهیان و پادشاهان و در نقش‌برجستة طاق بستان دیده می‌شود.<ref>ضیاءپور، پوشاک باستانی ایرانیان از کهن‌ترین زمان تا پایان شاهنشاهی ساسانیان، 1343ش، ص225.</ref> | کفشی ساده، ساق کوتاه که همانند گالش‌های امروزی تنها مچ پا را می‌پوشاند و متناسب با مقام فرد پوشنده، روی آن با نوارها و سنگ‌های قیمتی تزیین می‌شد. دو نوار تزیینی به‌صورت عمود بر هم، روی کفش دوخته می‌شد که یکی از این نوارها از دهانة کفش تا سر پنجه‌ها قرار داشت و دیگری از پهلوی راست به‌طرف پهلوی چپ رفته و رو یا زیر نوار اولی نصب می‌شد.<ref>غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1384ش، ص229.</ref> این نوع کفش در نقوش تنگ چوگان در پای سپاهیان و پادشاهان و در نقش‌برجستة طاق بستان دیده می‌شود.<ref>ضیاءپور، پوشاک باستانی ایرانیان از کهن‌ترین زمان تا پایان شاهنشاهی ساسانیان، 1343ش، ص225.</ref> | ||
===نوع دوم=== | ===نوع دوم=== | ||
کفشی است ساق بلند تا زانو که گاهی‌اوقات در قسمت جلوی ساق‌های آن نقوشی کار شده است. این نوع کفش در بشقاب خسرو اول و در پای همراهان اطراف شاه، در پای بهرام گور در بزم با سپینود و در پای شاپور اول در جنگ با والرین که روی عقیقی حک شده است، دیده می‌شود.<ref>ضیاءپور، پوشاک باستانی ایرانیان از کهن‌ترین زمان تا پایان شاهنشاهی ساسانیان، 1343ش، ص225.</ref> | کفشی است ساق بلند تا زانو که گاهی‌اوقات در قسمت جلوی ساق‌های آن نقوشی کار شده است. این نوع کفش در بشقاب خسرو اول و در پای همراهان اطراف شاه، در پای بهرام گور در بزم با سپینود و در پای شاپور اول در جنگ با والرین که روی عقیقی حک شده است، دیده می‌شود.<ref>ضیاءپور، پوشاک باستانی ایرانیان از کهن‌ترین زمان تا پایان شاهنشاهی ساسانیان، 1343ش، ص225.</ref> | ||
در معدن نمک چهرآباد زنجان که یکی از کهن‌ترین معادن ایران به شمار می‌رود، مجموعه‌ای از مردان نمکی کشف شده است که پاپوش‌هایی به قدمت 1700 ساله مربوط به اوایل دورة ساسانی پوشیده‌اند.<ref>غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1384ش، ص230.</ref> | در معدن نمک چهرآباد زنجان که یکی از کهن‌ترین معادن ایران به شمار می‌رود، مجموعه‌ای از مردان نمکی کشف شده است که پاپوش‌هایی به قدمت 1700 ساله مربوط به اوایل دورة ساسانی پوشیده‌اند.<ref>غیبی، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، 1384ش، ص230.</ref> | ||
==کمربند== | ==کمربند== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* پیرنظر، ثمینه، «لباس در ایران باستان»، از کتاب لباس‌های مصر قدیم و بین‌النهرین و ایران، اثر خانم هوستون، مجله سخن، سال یازدهم، شماره 6، 1339ش. | *پیرنظر، ثمینه، «لباس در ایران باستان»، از کتاب لباس‌های مصر قدیم و بین‌النهرین و ایران، اثر خانم هوستون، مجله سخن، سال یازدهم، شماره 6، 1339ش. | ||
* چیت‌ساز، محمدرضا، تاریخ پوشاک ایرانیان از ابتدای اسلام تا حملۀ مغول، تهران، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صداوسیما و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه‌ها (سمت)، 1391ش. | *چیت‌ساز، محمدرضا، تاریخ پوشاک ایرانیان از ابتدای اسلام تا حملۀ مغول، تهران، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صداوسیما و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه‌ها (سمت)، 1391ش. | ||
* شهشهانی، سهیلا، تاریخچۀ پوشش سر در ایران، تهران، مدبر، 1374ش. | *شهشهانی، سهیلا، تاریخچۀ پوشش سر در ایران، تهران، مدبر، 1374ش. | ||
* ضیاءپور، جلیل، پوشاک باستانی ایرانیان از کهن‌ترین زمان تا پایان شاهنشاهی ساسانیان، تهران، هنر‌های زیبای کشور، 1343ش. | *ضیاءپور، جلیل، پوشاک باستانی ایرانیان از کهن‌ترین زمان تا پایان شاهنشاهی ساسانیان، تهران، هنر‌های زیبای کشور، 1343ش. | ||
* غیبی، مهرآسا، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، تهران، هیرمند، 1384ش. | *غیبی، مهرآسا، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، تهران، هیرمند، 1384ش. | ||
* غیبی، مهرآسا، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، تهران، هیرمند، 1388ش. | *غیبی، مهرآسا، هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، تهران، هیرمند، 1388ش. | ||
* «لباس دورة ساسانیان»، وب‌سایت exist blog، تاریخ درج مطلب: 16 آگوست 2022م. | *«لباس دورة ساسانیان»، وب‌سایت exist blog، تاریخ درج مطلب: 16 آگوست 2022م. | ||
* مجابی، سید‌علی، «لباس مردان ساسانی»، وب‌سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 10 فروردین 1403ش. | *مجابی، سید‌علی، «لباس مردان ساسانی»، وب‌سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 10 فروردین 1403ش. | ||
* مجابی، سید‌علی، «لباس نبرد اشکانیان»، وب‌سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 10 فروردین 1403ش. | *مجابی، سید‌علی، «لباس نبرد اشکانیان»، وب‌سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 10 فروردین 1403ش. | ||
* منتشری، مهران و محمدی، شب‌بو، «بازنمایی پوشاک دورة ساسانی، بر اساس مطالعة تطبیقی نقوش برجسته و ظروف»، مطالعات علوم انسانی، شمارۀ 4، تیر و مرداد 1395ش. | *منتشری، مهران و محمدی، شب‌بو، «بازنمایی پوشاک دورة ساسانی، بر اساس مطالعة تطبیقی نقوش برجسته و ظروف»، مطالعات علوم انسانی، شمارۀ 4، تیر و مرداد 1395ش. | ||
[[رده: ویکی‌رز]] | [[رده: ویکی‌رز]] | ||