لباس زنان کرد کرمانشاه: تفاوت میان نسخه‌ها

<big>'''لباس زنان کرد کرمانشاه؛'''</big> تن‌پوش زنان کرد ایران در منطقۀ کرمانشاه.

پیراهن: پیراهن زنان کرمانشاهی بلند و گشاد است و معمولاً از پارچه‌های گلدار تهیه می‌شود. گاهی نیز زنان پیراهن‌های خود را از مخمل‌های رنگارنگ انتخاب می‌کنند. برش این پیراهن، بسیار ساده است و یقه‌ای به‌شکل هفت دارد. این پیراهن، اکثراً بدون آستین تهیه می‌شود؛ اما مدل آستین‌دار آن دارای مچی است که دکمه‌ای روی آن تعبیه شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/8035/105637/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%8C_%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8% «لباس زنان کرمانشاهی، قدمتی به بلندای تاریخ»، وب‌سایت حوزه.]</ref>  

===زیرپوش===  

===جلیقه===  

===نیم‌تنه (یل)===  

بالاپوشی است آستین‌دار تا ناحیۀ کمر، دارای یقۀ برگردان که از مخمل سیاه تهیه می‌شود و به نام‌های «که‌وا»، «زبون»، «اَزوون» یا کمرچین معروف است.<ref>اندروز، لباس کردی کرمانشاه، 1382ش، ص278.</ref>  کناره‌های این یل با یراق و نوارهای رنگی تزیین شده و برخلاف جلیقه فاقد سکه‌دوزی است.<ref> [https://research.iaun.ac.ir/pd/mojabi/pdfs/UploadFile_1146.pdf مجابی، «لباس زنان کرد کرمانشاه»، وب‌سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، ص3.]</ref>  دم آستین‌های این نیم‌تنه ممکن است ساده یا دارای سمبوسه‌های کوتاه باشد؛ اما عموماً بدون سمبوسه تهیه می‌شود و لبۀ آن، چاکی کوتاه دارد که برخی قسمت‌های آن را برای تزیین، چرخ‌دوزی می‌کنند.<ref>مجیدی، بررسی تطبیقی پوشاک و زیورآلات کردی مناطق کردنشین ایران، 1389ش، ص65.</ref>  

دختران کرمانشاهی به‌هنگام بیرون رفتن از خانه، شالی ابریشمی به‌ رنگ سیاه و به‌شکل مستطیل (ماشته) روی شانه‌هایشان می‌اندازند و زیر گلو، گره می‌زنند. این شال، از بخش لازم لباس روزانه این ناحیه، به شمار نمی‌رود.<ref>اندروز، لباس کردی کرمانشاه، 1382ش، ص278.</ref>  

==سرپوش زنان کرمانشاه==

معروف‌ترین سرپوش در استان کرمانشاه، متعلق به شهرهای کلهر، سنجانی و گوران است<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/8035/105637/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%8C_%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8% «لباس زنان کرمانشاهی، قدمتی به بلندای تاریخ»، وب‌سایت حوزه.]  </ref>  که روی یک کلاه نیم‌کره‌ای که به آن «کِلاو»، «کُلو» یا «کِلو» گفته می‌شود، قرار می‌گیرد. سرپوش دخترها و زنان جوان‌تر به رنگ‌های روشن است و اطراف آن حاشیه‌دوزی شده است. زنان مسن‌تر نیز سرپوشی به رنگ‌های تیره که از جنس مخمل و ساده است، روی سر می‌گذارند. هر دو نوع این سرپوش‌ها، زنجیری از سکه‌های نقره‌ای دارند که در یک طرف کلاه نصب می‌کنند. با عبور دادن زنجیر از زیر چانه آن را به قلاب سمت دیگر سربند متصل می‌کنند.<ref>اندروز، لباس کردی کرمانشاه، 1382ش، ص278.</ref>  بستن سرپوش به زنان ابهت خاصی می‌دهد. آنان زیر سرپوش، کلاهی عرق‌گیر که با مهره‌های رنگی، سکه و سایر زیورآلات تزیین می‌کنند، روی سر می‌گذارند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/8035/105637/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%8C_%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8% «لباس زنان کرمانشاهی، قدمتی به بلندای تاریخ»، وب‌سایت حوزه.]  </ref>  سرپوش زنان کرد کرمانشاه پرپشت است که از چندین دستمال کلاغه‌ای ریشه‌دار تشکیل شده است. دختران و نوعروسان گاهی به‌جای سرپوش از کلاهک یا عرقچین منجوق‌دوزی شده استفاده می‌کنند.<ref>سعیدیان، دایرۀ‌المعارف سرزمین و مردم ایران، 1388ش، ص45.</ref>  سرپوش بانوان از سه نوع «کت»، «گلونی» و «سرون» تشکیل می‌شود که زنان و دختران بر اساس سن و جایگاه از آنها استفاده می‌کنند. برای مثال گلونی به‌خاطر وجود رنگ‌های شاد مخصوص دختران جوان است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/8035/105637/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%8C_%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8% «لباس زنان کرمانشاهی، قدمتی به بلندای تاریخ»، وب‌سایت حوزه.]  </ref>  زنان متأهل موهای خود را می‌بافند و آن را روی کلاه حلقه می‌کنند و یک‌سری موهای خود را در اطراف صورت رها می‌کنند یا آن که پشت سر برده و روی شانه‌ها می‌ریزند. روی پیشانی نیز پارچۀ مستطیل‌شکل از جنس ابریشم را به‌عنوان پیشانی‌بند قرار می‌دهند و دو طرف آن را از پشت گره می‌زنند، سپس آن را به جلوی سر آورده و مجدداً روی پیشانی گره می‌زنند. زنان روی این پیشانی‌بند، دستمالی بلند، رنگی (گلونی) و منگوله‌داری دور سر از راست به چپ می‌پیچند؛ به‌طوری‌که منگوله‌ها، گرد تا گرد روسری آویزان شود. در برخی از نواحی کرمانشاه، زنان از دستمال دیگری به‌نام «مشکی» یا «بومیه» نیز استفاده می‌کنند.<ref>اندروز، لباس کردی کرمانشاه، 1382ش، ص278.</ref>  

==قدمت لباس کرمانشاهی==

#پوشیدن گیوه‌های کرمانشاهی به‌منظور حفاظت از پا در برابر گرما یا سرما، باد و باران و ضربۀ سنگ‌ها.<ref>کاکاوند و دیگران، «نشانه‌شناسی پوشاک زنان قوم کرد کرمانشاه»، 1394ش، ص27-25.</ref>

==صنعت مرس‌بافی==

لباس‌های محلی کرمانشاهی، با صنعت «مرس‌بافی» تولید می‌شوند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/3759167/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%AA%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C «زیبایی‌های یک پوشش اصیل/ تبلور فرهنگ ایرانی در لباس محلی کرمانشاه»، وب‌سایت خبرگزاری مهر.]</ref>  مرس‌بافی از صنایع دستی استان کرمانشاه است که قدمتی چند هزار ساله دارد؛ اما متأسفانه در حال منسوخ شدن است. مهم‌ترین مرکز مرس‌بافی، در منطقه جوانرود استان کرمانشاه است. مرس از موی بز بافته می‌شود ولی از موی هر بزی امکان مرس‌بافی وجود ندارد. موی بز باید نرم و لطیف باشد. پارچۀ مرس، رنگرزی نمی‌شود و بسیار مقاوم و ماندگار است.<ref> [http://www.salampaveh.ir/34636/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2%DB%8C-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF/ «پارچة رنگی که نیاز به رنگ‌آمیزی ندارد/ نساجی صنعتی پنبه «مرس» را زد»، وب‌سایت سلام پاوه.]</ref>   

==نمایشگاه مد و لباس در کرمانشاه==