پروانه معصومی
پروانه معصومی؛ زن بازیگر و فیلم‌ساز ایرانی.
پروانه معصومی بازیگر زن ایرانی است. از نقش‌های او می‌توان به بازی در فیلم‌های سینمایی «گل‌های داودی» و «یوسف پیامبر» اشاره کرد. او در عین حالی که در سینمای قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایفای نقش کرده است، نگاه انتقادی به سینمای هر دو دوره دارد.
تحصیلات و خانواده
سکینه کبودرآهنگی با نام هنری پروانه معصومی در 11 اسفند 1323ش در محلۀ «دانشگاه تهران» در خانواده‌ای مذهبی و پرجمعیت به دنیا آمد. او در سال 1342ش در رشته «منابع طبیعی» دیپلم گرفت. سپس در دانشکدۀ زبان‌های خارجی دانشگاه ملی ایران (دانشگاه شهید بهشتی) تحصیل کرد و در 22 سالگی برای تکمیل تحصیلات به آلمان رفت.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی + عکس»، وب‌سایت بیتوته.</ref> در آلمان با عکاسی حرفهای به نام مسعود معصومی آشنا شد و به‌عنوان مدل با وی همکاری کرد.<ref>«از مدلینگ تا بازیگری پروانه معصومی | کسی فکرش را هم نمی‌کرد این خانوم پروانه معصومی باشد»، وب‌سایت شمانیوز.</ref> این آشنایی زمینه‌ساز ازدواج‌شان شد.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت بارونک.</ref> ازدواج‌شان به سبک ایرانی و پس از آشنایی خانواده‌ها و تأیید آنها انجام شد.<ref>آشیانی، «پروانه معصومی: عشق های امروزی مثل قدیم واقعی نیستند»، روزنامه جام‌جم.</ref> حاصل این ازدواج یک پسر به نام نیما است<ref>«بیوگرافی کامل و عکس های دیدنی “پروانه معصومی” + تصاویر»، وب‌سایت نمناک.</ref> که فارغ‌التحصیل رشتۀ معماری است.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت بارونک.</ref> نیما طراح خانۀ مادرش در شمال است.<ref>آشیانی، «پروانه معصومی: عشق های امروزی مثل قدیم واقعی نیستند»، روزنامه جام‌جم، تاریخ.</ref> شوهر پروانه معصومی در سال 1395ش بر اثر بیماری درگذشت.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی + عکس»، وب‌سایت بیتوته.</ref>
بازگشت به ایران
معصومی پس از فارغ‌التحصیلی در رشتۀ مترجمی زبان به ایران بازگشت و در یک شرکت تجاری در عرصۀ مدیریت و مترجمی مشغول به فعالیت شد؛ ولی به‌دلیل مشکلاتی که در سر راه زنان برای کار در ادارات در دورۀ پهلوی وجود داشت، از ادامۀ فعالیت در این شرکت انصراف داد.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت بارونک.</ref>
بازیگری قبل از انقلاب
پروانه معصومی در دورۀ پهلوی با حمایت و تشویق همسرش<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت بارونک.</ref> و با بازی در فیلم «رگبار» در سال 1350ش وارد سینما شد و در ادامه در فیلم‌هایی مانند «بی‌تا»، «شهر قصه»، «غریبه و مه» و «کلاغ» به ایفای نقش پرداخت و بعد از آن چند سالی از سینما فاصله گرفت.<ref>«بیوگرافی کامل و عکس های دیدنی “پروانه معصومی” + تصاویر»، وب‌سایت نمناک.</ref>
دیدار با فرح پهلوی
معصومی به‌صراحت هرگونه دیدار اختیاری با فرح پهلوی را نفی کرده و با اشاره به تصویری که از وی در حضور فرح منتشر شده است، گفت فقط یکبار در جشنوارۀ «فیلم تهران» تهدید به حضور داشتن در زمان بازدید فرح از جشنواره شده است.<ref>«یک بازیگر زن: تهدیدمان کردند تا با فرح پهلوی دیدار کنیم»، وب‌سایت قدس آنلاین. </ref>
بازیگری بعد از انقلاب
پروانه معصومی از جمله هنرمندانی بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دنیای بازیگری بازگشت و در فیلم سینمایی «راه دوم» به کارگردانی حمید رخشانی دیده شد. او با بازی در فیلم «گل‌های داودی» درخشید و بازی در سریال امام علی نقطه عطفی در زندگی بازیگری‌اش به شمار می‌آید.<ref>«بیوگرافی کامل و عکس های دیدنی “پروانه معصومی” +تصاویر»، وب‌سایت نمناک.</ref> سریال یوسف پیامبر به کارگردانی فرج‌الله سلحشور نیز توانست قدرت بازیگری او را به رخ بکشاند.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت منظوم.</ref>
کارگردانی
این بازیگر زن ایرانی در مقام کارگردانی دو فیلم کوتاه به نام‌های«عاشقی» و «چشمان پدر» ساخته است. مستند نخست در مورد عزیز عاشقی نگهبان تخت‌جمشید است و چشمان پدر زندگی یک جانباز را به تصویر می‌کشد.<ref>«گفت‌وگو با پروانه معصومی بازیگر سینما: بازیگر شاعر»، روزنامه ایران.</ref>
داوری
معصومی در سال 1393ش به‌عنوان یکی از داوران جشنواره تئاتر ابریشم انتخاب شد.<ref>«پروانه معصومی پس از مدت ها در برابر دوربین دیده شد»، وب‌سایت دیار میرزا.</ref> وی در سال 1394ش نیز در کنار علیرضا خمسه به داوری جشنوارۀ استانی تئاتر معلولان گیلان پرداخت.<ref>«علیرضا خمسه و پروانه معصومی؛ داوران جشنواره تئاتر معلولان گیلان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. </ref>
دیدگاه او درباره بازیگری
پروانه معصومی به گفتۀ خودش کسی نیست که در هر فیلمی بازی کند.<ref>«پروانه معصومی: آرامش و آسایش را تجربه می‌کنم»، وب‌سایت بیتوته.</ref> او در گیلان به آموزش بازیگری روی آورد؛ اما به گفتۀ خودش چون همۀ جوانان می‌خواستند سوپراستار باشند این کلاس‌ها را تعطیل کرد؛ زیرا او معتقد است قبل از این که ما بازیگر خوبی باشیم باید انسان خوبی باشیم.<ref>«پروانه معصومی: در کودکی کمتر عروسک‌بازی کردم! / از احترام مردم نسبت به خودم لذت می‌برم»، وب‌سایت بیتوته. </ref>
جایگاه خانواده
او در کنار خانواده بودن را بر بازیگری و هر چیز دیگری ترجیح می‌دهد و به گفته خودش میان بازیگری و خانواده، بدون تردید خانواده را انتخاب می‌کند. او با وجود کمک‌های همسرش در دوران تربیت فرزندش، پیشنهادهای کاری بسیاری را رد کرده است. مادرانگی جایگاه ویژه‌ای نزد او دارد. از نظر او تا یک زن مادر نشود کامل نمی‌شود. وی از آنجا که خودش در یک خانواده پرجمعیت به دنیا آمده است همیشه علاقه‌مند بوده که فرزندان بیشتری داشته باشد؛ ولی به‌دلیل بیماری قلبی‌اش این امر محقق نشده است.<ref>«پروانه معصومی: مادر شدن زن را کامل می‌کند/ حرفهای داریوش ارجمند را تأیید می‌کنم»، خبرگزاری دانشجو.</ref>
سبک زندگی
او خود را انسان قانعی می‌داند که توقع زیادی از زندگی ندارد و همیشه احساس خوشایندی نسبت به داشته‌هایش دارد.<ref>«پروانه معصومی: آرامش و آسایش را تجربه می‌کنم»، وب‌سایت بیتوته.</ref> وی همچنین از زندگی نمایشی نفرت دارد و معتقد است در قالب بازیگری هم دوست ندارد مردم را فریب دهد.<ref>«پروانه معصومی: خودم را به امام حسین (ع) سپردم»، همشهری آنلاین.</ref> سحرخیزی یکی از ویژگی‌های معصومی است. او زمستان‌ها ساعت نُه شب می‌خوابد و تابستان‌ها به‌دلیل طولانی‌بودن روز کمی بیشتر بیدار می‌ماند. او و پسرش غذای خانگی را بر غذای بیرون از منزل ترجیح می‌دهند.<ref>«پروانه معصومی: آرامش و آسایش را تجربه می‌کنم»، وب‌سایت بیتوته.</ref> پروانه معصومی خرید لوازم ایرانی را ترجیح می‌دهد و به گفتۀ خودش همه لوازم منزلش ایرانی هستند.<ref>«پروانه معصومی: خودم را یک زن گیلانی می‌دانم»، وب‌سایت هنر آنلاین</ref>
علاقمندی‌ها و مهاجرت به دل طبیعت
پروانه معصومی از بچگی عاشق طبیعت بوده و زندگی در طبیعت برای او درس‌آموز است.<ref>«گفت‌وگو با پروانه معصومی بازیگر سینما: بازیگر شاعر»، روزنامه ایران.</ref> وی بخشی از کودکی خود را در باغ خودشان در فرحزاد گذرانده است.<ref>«پروانه معصومی: آرامش و آسایش را تجربه می‌کنم»، وب‌سایت بیتوته.</ref> علاقۀ به طبیعت و مشکلات مالی و شلوغی تهران سبب شد تا او به روستای طاهرگوراب در «صومعه‌سرا» کوچ کند. وی عاشق گیاهانی است که در آنجا پرورش می‌دهد. کار در شالیزار نیز یکی از علاقمندی‌های پروانه معصومی در شمال ایران است.<ref>«پروانه معصومی: در کودکی کمتر عروسک‌بازی کردم! / از احترام مردم نسبت به خودم لذت می‌برم»، وب‌سایت بیتوته. </ref> او وجود هوا و غذای سالم، آرامش و آسایش در زندگی‌اش را مرهون حضورش در صومعه‌سرا می‌داند.<ref>«پروانه معصومی: آرامش و آسایش را تجربه می‌کنم»، وب‌سایت بیتوته.</ref>
شیوه گذران اوقات فراغت
گشت‌زدن در باغ قبل از صبحانه از عادت‌های همیشگی پروانه معصومی است. رسیدگی به کارهای خانه و آشپزی نیز بخشی از دل‌مشغولی‌های روزانۀ وی است. این بازیگر زن ایرانی در کنار سایر فعالیت‌ها، بخشی از اوقات خود را به مطالعۀ روزنامه‌ها و کتاب‌های تازه منتشر شده اختصاص می‌دهد.<ref>«پروانه معصومی: آرامش و آسایش را تجربه می‌کنم»، وب‌سایت بیتوته.</ref>
سریال‌های ترکیه‌ای
از نگاه این زن بازیگر ایرانی سریال‌های ترکیه‌ای در تقابل با فرهنگ ایرانیان بوده و موجب از هم‌گسیختگی بنیان برخی خانواده‌ها شده است.<ref>«پروانه معصومی: با اختیار حجاب را برگزیدم»، خبرگزاری تسنیم.</ref>
پوشش زنان ایرانی
معصومی بر این باور است که زنان ایرانی از زمان زرتشت و ساسانیان تاکنون همواره مقید به حفظ پوشش بودند. از نظر او حجاب به‌شکلی معطوف به ذات زن و امری درونی است تلفیق این جوشش درونی با پوشش بیرونی باعث خوش‌ترکیبی و زیبایی ظاهر زن می‌شود.<ref>«پروانه معصومی: زنان ایرانی همیشه حجاب داشتند/ به رسانه‌های مجازی و ماهواره‌ای توجه نکنید».</ref> از نظر این بازیگر ایرانی اگر فرهنگ‌سازی در زمینه حجاب از دورۀ کودکی انجام شود؛ زن ایرانی حجاب را اجباری تلقی نمی‌کند و آن را برای حفظ ارزرش‌های خود انتخاب می‌کند.<ref>«پروانه معصومی: با اختیار حجاب را برگزیدم»، خبرگزاری تسنیم.</ref>
پوشش زنان در سینمای دوره پهلوی
معصومی در مصاحبه‌ای عنوان کرد شرایط بازی در همۀ فیلم‌های قبل از انقلاب برای زنان مناسب نبود، به‌همین دلیل وی در هر فیلمی حضور پیدا نمی‌کرد.<ref>«یک بازیگر زن: تهدیدمان کردند تا با فرح پهلوی دیدار کنیم»، وب‌سایت قدس آنلاین.</ref> او پوشش نامناسب برخی از بازیگران زن در فیلم‌های دوره پهلوی را علی‌رغم میل باطنی‌شان و فقط برای گذران زندگی می‌داند.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی؛ عکس های پروانه معصومی بازیگر زن و همسرش»، وب‌سایت تاپناز.</ref>
پوشش زنان در سینمای پس از انقلاب
او همچنین نگاهی انتقادی به وضعیت پوشش زنان در سینمای بعد از انقلاب دارد و معتقد است با وقوع انقلاب اسلامی قرار بود مبانی اسلامی در سینمای ایران رعایت شود؛<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی؛ عکس های پروانه معصومی بازیگر زن و همسرش»، وب‌سایت تاپناز.</ref> البته پروانه معصومی امیدوار است که روزی سینما در ایران جامعه را به انسانیت و اسلامیت سوق دهد.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت بارونک.</ref> از نظر این بازیگر زن ایرانی رعایت عفاف و حجاب در سینمای بعد از انقلاب یک مزیت برای زنان فعال در سینما است که باعث تقویت ابعاد هنری بازیگران زن شده است.<ref>«بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون: رعایت عفاف و حجاب باعث شده که جنبه‌های هنری بازیگران خانم تقویت شود»، وب‌سایت گوهرشاد.</ref>
پوشش پروانه معصومی
پروانه معصومی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به اختیار خودش حجاب را برگزید.<ref>«پروانه معصومی: با اختیار حجاب را برگزیدم»، خبرگزاری تسنیم.</ref> او دربارۀ ماجرای چادر سر کردنش در دیدار با رهبری که انتقادهایی را از سوی برخی از اهالی سینما در پی داشت، می‌گوید اجباری به پوشیدن چادر در این دیدار نداشتم و چادر انتخاب خودم بود.<ref>«بیوگرافی پروانه معصومی و همسرش قبل و بعد از انقلاب»، وب‌سایت فتوکده.</ref>
واکنش به حوادث 1401ش
این بازیگر ایرانی به حوادث سال 1401ش واکنش نشان داد و نوشت: انقلاب اسلامی، زنان را از بند ظلم و اسارت نفس نجات داده است و ما برای حفظ آن تلاش می‌کنیم.<ref>«پروانه معصومی: انقلاب اسلامی ما را از بند ظلم و اسارت نفس رها کرد»، خبرگزاری فارس.</ref>
تقدیر
معصومی برای اولین بار در سومین جشنوارۀ فیلم فجر برندۀ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد و برای دومین بار در سال 1366ش جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم فجر را به‌خاطر بازی در «جهیزیه برای رباب» گرفت. همچنین در جشنواره عمار نیز در سال 1392ش برای بازی در فیلم کوتاه «اشک مادر» مورد تقدیر قرار گرفت. او بعد از دریافت جایزۀ جشنواره عمار گفت این جایزه بیشتر از دو جایزۀ جشنواره فجر باعث خوشحالی او شده است.<ref>«بیوگرافی کامل و عکس های دیدنی “پروانه معصومی” +تصاویر»، وب‌سایت نمناک.</ref>
درگذشت
پروانه معصومی در 6 آذر 1402ش پس از چند روزی بستری شدن در بیمارستان به‌دلیل پارگی روده و عفونت ریوی درگذشت.<ref>«پروانه معصومی درگذشت؛ آه از غمی که تازه شود با غمی دگر»، خبرگزاری فارس.</ref>
پانویس
منابع
- آشیانی، طاهره، «پروانه معصومی: عشق های امروزی مثل قدیم واقعی نیستند»، روزنامه جام‌جم، تاریخ درج مطلب: 29 آذر 1394ش.
- «از مدلینگ تا بازیگری پروانه معصومی | کسی فکرش را هم نمی‌کرد این خانوم پروانه معصومی باشد»، وب‌سایت شمانیوز، تاریخ درج مطلب: 6 اسفند 1401ش.
- «بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون: رعایت عفاف و حجاب باعث شده که جنبه‌های هنری بازیگران خانم تقویت شود»، وب‌سایت گوهرشاد، تاریخ بازدید: 3 مرداد 1401ش.
- «بیوگرافی پروانه معصومی + عکس»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 29 اردیبهشت 1402ش.
- «بیوگرافی پروانه معصومی و همسرش قبل و بعد از انقلاب»، وب‌سایت فتوکده، تاریخ بازدید: 30 اردیبهشت 1402ش.
- «بیوگرافی پروانه معصومی؛ عکس های پروانه معصومی بازیگر زن و همسرش»، وب‌سایت تاپناز، تاریخ بازدید: 31 اردیبهشت 1402ش.
- «بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت بارونک، تاریخ بازدید: 29 اردیبهشت 1402ش.
- «بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت منظوم، تاریخ بازدید: 30 اردیبهشت 1402ش.
- «بیوگرافی کامل و عکس های دیدنی “پروانه معصومی” + تصاویر»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بازدید: 31 اردیبهشت 1402ش.
- «پروانه معصومی پس از مدت ها در برابر دوربین دیده شد»، وب‌سایت دیار میرزا، تاریخ درج مطلب: 25 مهر 1393ش.
- «پروانه معصومی: انقلاب اسلامی ما را از بند ظلم و اسارت نفس رها کرد»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 7 مهر 1401ش.
- «پروانه معصومی: آرامش و آسایش را تجربه می‌کنم»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ درج مطلب: 3 شهویور 1395ش.
- «پروانه معصومی: با اختیار حجاب را برگزیدم»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 23 تیر 1395ش.
- «پروانه معصومی: خودم را به امام حسین (ع) سپردم»، همشهری آنلاین، تاریخ بازدید: 30 اردیبهشت 1402ش.
- «پروانه معصومی: خودم را یک زن گیلانی می‌دانم»، وب‌سایت هنر آنلاین، تاریخ درج مطلب: 10 شهریور 1395ش.
- «پروانه معصومی درگذشت؛ آه از غمی که تازه شود با غمی دگر»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 6 آذر 1402ش.
- «پروانه معصومی: در کودکی کمتر عروسک‌بازی کردم! / از احترام مردم نسبت به خودم لذت می‌برم»، وب‌سایت بیتوته. تاریخ درج مطلب: 15 شهریور 1395ش.
- «پروانه معصومی: زنان ایرانی همیشه حجاب داشتند/ به رسانه‌های مجازی و ماهواره‌ای توجه نکنید»، خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: 31 تیر 1397ش.
- «پروانه معصومی: مادر شدن زن را کامل می‌کند/ حرفهای داریوش ارجمند را تأیید می‌کنم»، خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: 29 اردیبهشت 1400ش.
- «عکس های شخصی پروانه معصومی و خانواده + بیوگرافی پروانه معصومی»، وب‌سایت روزگار، تاریخ بازدید: 31 اردیبهشت 1402ش.
- «علیرضا خمسه و پروانه معصومی؛ داوران جشنواره تئاتر معلولان گیلان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، تاریخ درج مطلب: 7 آذر 1394ش.
- «گفت‌وگو با پروانه معصومی بازیگر سینما: بازیگر شاعر»، روزنامه ایران، تاریخ درج مطلب: 14 بهمن 1386ش.
- «یک بازیگر زن: تهدیدمان کردند تا با فرح پهلوی دیدار کنیم»، وب‌سایت قدس آنلاین. تاریخ درج مطلب: 20 بهمن 1395ش.