حجاب در اندیشه اسماء بارلاس: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
اسماء بارلاس<ref group="یادداشت"> اسماء بارلاس متولد1950م در پاکستان است. وی دکترای خود را در رشتۀ مطالعات بین‌الملل از دانشگاه دنور دریافت کرد. او از دهۀ نود میلادی به مطالعات قرآنی پرداخت. بارلاس از سال 1991م به‌عنوان استاد علوم سیاسی و مدیر مرکز مطالعات فرهنگی، نژاد و قومیت در کالج ایتاکا در شهرنیویورک به فعالیت مشغول شد. مهم‌ترین کتاب وی «زنان باورمند به اسلام، خوانش‌زدایی تفاسیر پدرسالارانۀ قرآن» نام دارد.</ref> قرآن‌پژوه مسلمان، معتقد است دستور به استفاده از جلباب<ref group="یادداشت"> به عقیدۀ لغت‌شناسان جلباب، پیراهن، ردا، و یا لباسی سرتاسری است که روی لباس‌های دیگر پوشیده می‌شود.</ref> در آیۀ 59 سورۀ احزاب، تاریخمند و مربوط به شرایط دورۀ نزول قرآن است و با ارائۀ تفسیر خاصی از آیۀ 31 سورۀ نور، پوشش را در حد پوشاندن اعضاء جنسی برای مردان و زنان واجب می‌داند. | اسماء بارلاس<ref group="یادداشت"> اسماء بارلاس متولد1950م در پاکستان است. وی دکترای خود را در رشتۀ مطالعات بین‌الملل از دانشگاه دنور دریافت کرد. او از دهۀ نود میلادی به مطالعات قرآنی پرداخت. بارلاس از سال 1991م به‌عنوان استاد علوم سیاسی و مدیر مرکز مطالعات فرهنگی، نژاد و قومیت در کالج ایتاکا در شهرنیویورک به فعالیت مشغول شد. مهم‌ترین کتاب وی «زنان باورمند به اسلام، خوانش‌زدایی تفاسیر پدرسالارانۀ قرآن» نام دارد.</ref> قرآن‌پژوه مسلمان، معتقد است دستور به استفاده از جلباب<ref group="یادداشت"> به عقیدۀ لغت‌شناسان جلباب، پیراهن، ردا، و یا لباسی سرتاسری است که روی لباس‌های دیگر پوشیده می‌شود.</ref> در آیۀ 59 سورۀ احزاب، تاریخمند و مربوط به شرایط دورۀ نزول قرآن است و با ارائۀ تفسیر خاصی از آیۀ 31 سورۀ نور، پوشش را در حد پوشاندن اعضاء جنسی برای مردان و زنان واجب می‌داند. | ||
==دیدگاه بارلاس در مورد حجاب== | ==دیدگاه بارلاس در مورد حجاب== | ||
اسماء بارلاس<ref>.Asma Barlas</ref> عقیده دارد، حجاب به‌معنای پوشش زنان مسلمان در برابر مردان نامحرم است و آیات مربوط به آن در قرآن دو دسته هستند؛ دستۀ اول آیات 59 و 60 سورۀ احزاب و دستۀ دوم آیات 30 و 31 سورۀ نور. او از جمله محققان مسلمانی است که در راستای تفسیر صحیح قرآن و خوانش ضد مردسالارانه از آن، نظرات مفسران سنتی را به چالش کشیده و دیدگاه‌های متفاوتی درمورد حجاب مطرح کرده است.<ref>.Barlas, Engaging Islamic Feminism, 2008,p.15</ref> بارلاس عقیده دارد، مفسران قرآن دچار اشتباه شده‌اند و با استناد به آیات قرآن، انواع پوشش‌ها از حجاب سر تا پوشش کل بدن را فتوا داده‌اند. از نظر او دیدگاه مفسران پیرامون حدود پوشش زنان به‌مرور توسعه یافت و حتی به تفکیک جنسیتی و خانه‌نشینی زنان منجر شد.<ref>.Barlas, Believing Women in Islam,2002,p.54-55 </ref> | اسماء بارلاس<ref>.Asma Barlas</ref> عقیده دارد، حجاب به‌معنای پوشش زنان مسلمان در برابر مردان نامحرم است و آیات مربوط به آن در قرآن دو دسته هستند؛ دستۀ اول آیات 59 و 60 سورۀ احزاب و دستۀ دوم آیات 30 و 31 سورۀ نور. او از جمله محققان مسلمانی است که در راستای تفسیر صحیح قرآن و خوانش ضد مردسالارانه از آن، نظرات مفسران سنتی را به چالش کشیده و دیدگاه‌های متفاوتی درمورد حجاب مطرح کرده است.<ref>.Barlas, Engaging Islamic Feminism, 2008,p.15</ref> بارلاس عقیده دارد، مفسران قرآن دچار اشتباه شده‌اند و با استناد به آیات قرآن، انواع پوشش‌ها از حجاب سر تا پوشش کل بدن را فتوا داده‌اند. از نظر او دیدگاه مفسران پیرامون حدود پوشش زنان به‌مرور توسعه یافت و حتی به تفکیک جنسیتی و خانه‌نشینی زنان منجر شد.<ref>.Barlas, Believing Women in Islam,2002,p.54-55 </ref> | ||
[[پرونده:اسماء-بارلاس1.jpg|بندانگشتی|کتاب زنان باورمند به اسلام، خوانش‌زدایی تفاسیر پدرسالارانۀ قرآن؛ به قلم اسماء بارلاس]] | |||
===تاریخمندی حکم پوشش در آیه 59 سورۀ احزاب=== | ===تاریخمندی حکم پوشش در آیه 59 سورۀ احزاب=== | ||
بارلاس عقیده دارد هدف از حکم استفاده از «جلباب» در آیۀ 59 سورۀ احزاب، پوشاندن زنان مسلمان نیست؛ بلکه علامتی است برای مردان عرب جاهلی تا از این طریق زنان مسلمان را بشناسند و به آنان تعرض نکنند. بارلاس دیدگاه خود را مستند به دو ریشۀ فرهنگی و تاریخی می‌داند؛ از لحاظ فرهنگی، در جوامع کهن حضور یک زن در فضای عمومی جامعه نشان‌دهندۀ فساد اخلاقی وی بود؛ بنابراین در جامعه‌ای با چنین پیشینۀ فرهنگی، حکم استفاده از جلباب راهکاری بود برای مشخص کردن زنانی که سوءاستفاده و تعرض به آنها ممنوع بود. ریشۀ تاریخی دیدگاه بارلاس مربوط به شأن نزول و سیاق درون‌متنی آیات سورۀ احزاب است. مطابق با برخی از آیات، در زمان نزول این سوره، برخی از مردان جاهلی علیه مسلمانان فتنه برپا کرده بودند و حتی به عایشه همسر پیامبر نیز تهمت ناروا زده بودند؛ بنابراین نزول آیاتی پیرامون پوشش، عاملی برای امنیت روحی و حفظ آبروی زنان مسلمان بود.<ref>.Barlas, Believing Women in Islam,2002,p.56</ref> به عقیدۀ بارلاس، جلباب نشانه‌ای از فرهنگ فاسد دوران جاهلیت است و نباید آن را به‌عنوان مدرکی بر الزام پوشش زنان مسلمان در تمام دوران‌ها دانست.<ref>.Barlas, Women’s and Feminist Readings of the Qur’an,2006,p.269</ref> | بارلاس عقیده دارد هدف از حکم استفاده از «جلباب» در آیۀ 59 سورۀ احزاب، پوشاندن زنان مسلمان نیست؛ بلکه علامتی است برای مردان عرب جاهلی تا از این طریق زنان مسلمان را بشناسند و به آنان تعرض نکنند. بارلاس دیدگاه خود را مستند به دو ریشۀ فرهنگی و تاریخی می‌داند؛ از لحاظ فرهنگی، در جوامع کهن حضور یک زن در فضای عمومی جامعه نشان‌دهندۀ فساد اخلاقی وی بود؛ بنابراین در جامعه‌ای با چنین پیشینۀ فرهنگی، حکم استفاده از جلباب راهکاری بود برای مشخص کردن زنانی که سوءاستفاده و تعرض به آنها ممنوع بود. ریشۀ تاریخی دیدگاه بارلاس مربوط به شأن نزول و سیاق درون‌متنی آیات سورۀ احزاب است. مطابق با برخی از آیات، در زمان نزول این سوره، برخی از مردان جاهلی علیه مسلمانان فتنه برپا کرده بودند و حتی به عایشه همسر پیامبر نیز تهمت ناروا زده بودند؛ بنابراین نزول آیاتی پیرامون پوشش، عاملی برای امنیت روحی و حفظ آبروی زنان مسلمان بود.<ref>.Barlas, Believing Women in Islam,2002,p.56</ref> به عقیدۀ بارلاس، جلباب نشانه‌ای از فرهنگ فاسد دوران جاهلیت است و نباید آن را به‌عنوان مدرکی بر الزام پوشش زنان مسلمان در تمام دوران‌ها دانست.<ref>.Barlas, Women’s and Feminist Readings of the Qur’an,2006,p.269</ref> | ||
===دستور قرآن به رعایت حدود پوشش در آیات سوره نور=== | ===دستور قرآن به رعایت حدود پوشش در آیات سوره نور=== | ||